Pomnik stanie w miejscu dawnej synagogi, nieopodal grodziskiego deptaka. Jego odsłonięcie planowane jest

w dniach 10-14 lutego 2016, w 75 rocznicę likwidacji grodziskiego getta i zniszczenia synagogi przez hitlerowców. Pomnik to za dużo powiedziane. To będzie raczej obelisk z bloku granitowego 45 x 45 cm w kolorze czarnym, o wysokości 100 cm. W jego górnej części umieszczona zostanie pod katem 45 stopni brązowa płyta z wypukłym reliefem przedstawiającym fasadę grodziskiej synagogi. Na ścianach obelisku znajdzie się tekst upamiętniający mieszkańców getta w trzech językach – polskim, jidysz i angielskim. Koszt pomnika wraz z projektem nie przekroczy 41 tyś złotych i będzie finansowany z budżetu miasta.

W uzasadnieniu uchwały czytamy m.in. :

W dniach 10-14 lutego 2016 r. przypada 75 rocznica likwidacji grodziskiego getta, która przyniosła kres lokalnej społeczności żydowskiej i zapoczątkowała proces wymazywania z pamięci ludzkiej obrazu miasta, w którym we wzajemnym poszanowaniu odmiennych tradycji religijnych i kulturowych od stuleci współistniały naród polski i żydowski.

Wzniesienie pomnika ukazującego wycinek mapy przedwojennego miasta przywoła dawny obraz miasta i jego mieszkańców. Drewniana dwupiętrowa synagoga – centrum życia religijnego i społecznego Żydów grodziskich została ostatecznie zniszczona i rozebrana po likwidacji grodziskiego getta. Poprzez wzniesienie pomnika wypełnimy pustkę architektoniczną i symboliczną po utraconej kulturze żydowskiej i podkreślimy jedno ze źródeł lokalnej tożsamości historycznej.

Włączenie odsłonięcia pomnika w obchody 75 rocznicy likwidacji getta będzie ważnym działaniem społecznym i edukacyjnym oraz pozostawi trwały element małej architektury – symbol szacunku do osób innego wyznania i pochodzenia. Ponadto realizacja podniesie walory estetyczne i turystyczne miasta, będzie obok cmentarza żydowskiego, bram dawnych żydowskich kamienic, stałej ekspozycji muzealnej w willi Radogoszcz jednym z elementów tras spacerów historycznych realizowanych przez Ośrodek Kultury.

Idea wzniesienia pomnika spotkała się z akceptacją naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha oraz Rady Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie.

Zbigniew Bohdan